KONKURS KURATORYJNY Z JĘZYKA POLSKIEGO
https://www.kuratorium.waw.pl/pl/rodzice-i-uczniowie/konkursy-i-olimpiady/konkursy/konkursy-przedmiotowe-1
O radości poznawania świata – od starożytności po współczesność
„Czy to nie przyjemnie, że jest tak dużo rzeczy, które jeszcze poznamy? To właśnie sprawia, że ja się tak cieszę życiem... świat jest taki ciekawy... Nie byłby taki ani w połowie, gdybyśmy wszystko o nim wiedzieli, prawda?”
Lucy Maud Montgomery, Ania z Zielonego Wzgórza
Obowiązujący zakres merytoryczny konkursu polonistycznego na poszczególnych etapach dotyczy dzieł literackich, dzieł malarskich, muzyki i filmu, zgodnie z podanym powyżej tematem przewodnim. Na każdym etapie konkursu w arkuszu znaleźć się mogą niewymienione w programie fragmenty tekstu nieliterackiego, o charakterze popularnonaukowym, eseistycznym lub krytycznoliterackim lub inne teksty kultury, np. ilustracje.
Teksty kultury obowiązujące na poszczególnych etapach konkursu:
ETAP I (szkolny)
Podróże i podróżnicy
Literatura:
Jan Parandowski, Mitologia, w tym: mit o Odyseuszu, mit o Heraklesie, wydanie dowolne
Adam Mickiewicz, wiersze z cyklu Sonety krymskie, wydanie dowolne
Bolesław Leśmian, Podróże Sindbada żeglarza, wydanie dowolne
J. R. R. Tolkien, Hobbit, czyli tam i z powrotem, tłum. M. Skibniewska, wyd. dowolne
Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem, wydanie dowolne
Film:
Kraina snów, reż. Francis Lawrence, 2022.
Dzieła plastyczne:
Joseph Claude Vernet, Burza morska (w zbiorach Muzeum Zamku Królewskiego: https://kolekcja.zamek-krolewski.pl/obiekt-1379-burza-morska)
wybrane obrazy Franciszka Tepy, w tym: Odpoczynek Beduinów koło opuszczonego karawanseraju w Syrii (https://galeria.agraart.pl/dzielo/1294/odpoczynek-beduinow-kolo-opuszczonej-tepa), Z podróży do Egiptu (https://sztuka.agraart.pl/licytacja/404/24796)
Rzeźby Brunona Catalano z serii Podróżnicy (https://brunocatalano.com/)
Szczególnie ważne zagadnienia językowe
• części mowy: rozpoznawanie i odmiana
• zagadnienia odmiany nazw własnych
• związki składniowe w zdaniu
• składnia zdania pojedynczego
ETAP II (rejonowy)
O odkrywcach, wynalazcach i poznawaniu świata
Na II etapie obowiązuje znajomość zagadnień i lektur z I etapu (szkolnego) oraz:
Literatura:
Jan Parandowski, Mitologia, w tym: mit o Dedalu i Ikarze, wydanie dowolne
Jonathan Swift, Podróże Guliwera, tłum. C .Niewiadomska lub tłum. Podróże Gulliwera - tłum. J. Bocheński i M. Brandys
wydanie dowolne
Wybrane bajki Ignacego Krasickiego, w tym: Derwisz i uczeń, Filozof, Filozof i chłop, Filozof i orator, Mądry i głupi, Mądry i głupi II, wydanie dowolne
Peter Wohlleben, Sekretne życie drzew, tłum. E. Kochanowska, wydanie dowolne
Jacqueline Kelly, Ewolucja według Calpurnii Tate, tłum. K. Rosłan, wydanie dowolne
Wojciech Orliński, Kopernik. Rewolucje, Agora, Warszawa 2022
Film:
Aeronauci, reż. Tom Harper, 2019.
Dzieła plastyczne:
Matheus van Helmont, Alchemik (https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Mattheus_van_Hellemont_The_Alchemist.jpg)
Joaquín Sorolla y Bastida, Badania (https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Joaqu%C3%ADn_Sorolla_y_Bastida_-_Research_-_Google_Art_Project.jpg)
Szczególnie ważne zagadnienia językowe
• składnia zdania złożonego (w tym wielokrotnie złożonego), imiesłowowe równoważniki zdania
• zagadnienia z zakresu słowotwórstwa
• rozpoznawanie wyrazów nacechowanych stylistycznie
• treść i zakres wyrazu
ETAP III (wojewódzki)
O tych, którzy poznali siebie
Na III etapie obowiązuje znajomość zagadnień i lektur z I etapu (szkolnego) i II etapu (rejonowego) oraz:
Literatura:
Jan Parandowski, Mitologia, w tym: mit o Tezeuszu i Ariadnie, wydanie dowolne
Stanisław Lem, Solaris, wydanie dowolne
Ursula le Guin, Czarnoksiężnik z Archipelagu, tłum. S. Barańczak, wydanie dowolne
wybrane wiersze Wisławy Szymborskiej, w tym: Mikrokosmos, Rozmowa z kamieniem, Schyłek wieku, wydanie dowolne
Nicholas Sparks, Jesienna miłość, tłum. A. Szulc, wydanie dowolne
Jonathan Safran Foer, Strasznie blisko, niesamowicie głośno, tłum. Z. Batko, wydanie dowolne
Film:
Zabić drozda, Robert Mulligan, 1962
Dzieła malarskie:
Diego Velázquez, Panny dworskie, (https://pl.wikipedia.org/wiki/Panny_dworskie#/media/Plik:Las_Meninas,_by_Diego_Vel%C3%A1zquez,_from_Prado_in_Google_Earth.jpg)
René François Ghislain Magritte, Not to be reproduced - La reproduction interdite (https://en.wikipedia.org/wiki/Not_to_Be_Reproduced#/media/File:Portrait_of_Edward_James.jpg)
Szczególnie ważne zagadnienia językowe
• rozpoznawanie cech głosek, analiza mechanizmów upodobnień fonetycznych, zasady akcentowania
• rozpoznawanie mowy zależnej i niezależnej, przekształcenia
Sugerowane lektury pomocnicze:
Słownik mitów i tradycji kultury pod red. Władysława Kopalińskiego (wydanie dowolne)
Słownik poezji pod red. Agnieszki Nawrot (wydanie dowolne)
Słownik poprawnej polszczyzny pod red. Andrzeja Markowskiego (wydanie dowolne)
Słownik terminów literackich pod red. Janusza Sławińskiego (wydanie dowolne)