321

Kategoria słowotwórcza

Formant

Przykład

Parafraza słowotwórcza

KATEGORIE SŁOWOTWÓRCZE RZECZOWNIKÓW ODRZECZOWNIKOWYCH

Nazwy zdrobniałe i pieszczotliwe

- ek

- ka

- ko

- ik

- yk

ogródek

rączka

drzewko

konik

talerzyk

mały ogród

mała ręka

małe drzewo

mały/ miły koń

mały talerz

Nazwy zgrubiałe o zabarwieniu emocjonalnym (ujemnym)

- sko

- isko

- ysko

- idło

- ydło

babsko

psisko

gmaszysko

chamidło

sztuczydło

niemiła/dokuczliwa baba

zły/duży pies

duży/nieprzyjemny gmach

straszny cham

marna sztuka (teatralna)

Nazwy miejsc, w których się coś znajduje, wytwarza lub sprzedaje

- nia

- arnia

- alnia

- ownia

- nik

- nica

- ownica

portiernia

kawiarnia

pływalnia

siłownia

gołębnik

cukiernica

piaskownica

miejsce pracy portiera

lokal, w którym podają kawę

miejsce, gdzie się pływa

miejsce, gdzie się ćwiczy siłę

miejsce, gdzie mieszkają gołębie

miejsce, w którym przechowuje się cukier

miejsce, gdzie jest dużo piasku

Nazwy wykonawców zawodów

- nik

- owiec

- arz

- ak

- ista

hutnik

stoczniowiec

aptekarz

strażak

programista

pracownik huty

pracownik stoczni

człowiek, który pracuje w aptece

człowiek pracujący w straży

człowiek piszący programy komputerowe

Nazwy mieszkańców miast, wsi, osiedli, regionów, krajów

- ak

- anin

- ik

- czyk

- ańczyk

- ec

- in

warszawiak

Pomorzanin

Anglik

Chińczyk

Koreańczyk

Ukrainiec

Litwin

mieszkaniec Warszawy

mieszkaniec Pomorza

mieszkaniec Anglii

mieszkaniec Chin

mieszkaniec Korei

mieszkaniec Ukrainy

mieszkaniec Litwy

Nazwy żeńskie od odpowiednich męskich

- ka

- ica

- nica

- owa

- yni

sąsiadka

tygrysica

uczennica

szefowa

mistrzyni

kobieta sąsiad

samica tygrysa

dziewczynka, która jest uczniem

kobieta szef

kobieta mistrz

KATEGORIE SŁOWOTWÓRCZE RZECZOWNIKÓW ODCZASOWNIKOWYCH

Nazwy wykonawców czynności

- acz

- arz

- ak

- ca

- nik

- iciel

- ec

palacz

pisarz

pływak

sprzedawca

pracownik

myśliciel

jeździec

ten, kto pali

ten, kto pisze

ten, kto pływa

ten, kto sprzedaje

ten, kto pracuje

ktoś, kto myśli

ten, kto jeździ

Nazwy narzędzi

- ak

- acz

- aczka

- nik

- alnik

- arka

czerpak

rozpylacz

trzepaczka

palnik

zamrażalnik

drukarka

to, czym się czerpie

to, czym się rozpyla

to, czym się trzepie

to, czym lub na czym się pali

to, co służy do zamrażania

to, co drukuje

Nazwy miejsc, w których się coś robi

- nia

- arnia

- alnia

- isko

pracownia

palarnia

jadalnia

wysypisko

miejsce, w którym się pracuje

miejsce, w którym się pali

miejsce, w którym się jada

miejsce, w którym się wysypuje śmieci

Nazwy czynności

- anie

- enie

bieganie

mówienie

to, że ktoś biega

to, że ktoś mówi

KATEGOROE SŁOWOTWÓRCZE RZECZOWNIKÓW ODPRZYMIOTNIKOWYCH

Nazwy nosicieli cech (mogą oznaczać osoby, rzeczy)

- ec

- ek

- ak

- as

- ik

głupiec (głupi)

wesołek

pancerniak

grubas

młodzik

człowiek głupi

człowiek wesoły

żołnierz wojsk pancernych

człowiek gruby

człowiek młody

Nazwy cech

- ość

- ota

- o

mądrość

głupota

czerń -

cecha kogoś mądrego

cecha kogoś głupiego

cecha czegoś czarnego